آب کشاورزی قبل از استفاده برای تولید محصولات کشاورزی، از استخرهای دومنظوره ذخیره آب کشاورزی عبور نموده و بسته به میزان کمیت و کیفیت آب ، پرورش انواع ماهیان گرمابی ، سردابی ، خاویاری و ماهیان زینتی انجام می گردد.

با اندک تمهیدات در استخرهاي ذخيره آب کشاورزی میتوان ضمن تامين هدف ذخيره آب كشاورزي و مدیریت آبیاری مزارع ، امكان پرورش ماهي به نحو مطلوب را فراهم نمود.

در سال 1402 میزان 2500 تن آبزیان پرورشی در استان قم تولید شده و پیش بینی میشود تا پایان سالجاری به 2700 تن برسد.

«مزاياي  ساخت استخر ذخيره آب در مزارع كشاورزي »

1. امكان ذخيره نمودن حق آبه كشاورزي در استخر و مصرف آب در زمان مورد نياز.
2.  ذخيره نمودن آب در استخر بهنگام شب و عدم نياز به پرداخت هزينه كارگري آبيار ي مزارع در شب و رهائي از مشكلات ومحدوديتهاي آبياري درشب.
3. افزايش توان مديريت آبياري با توجه به امكان آبياري محصولات با هر رژيم آبياري.
4. آبياري مزرعه در روز  با ميزان آب بيشترخروجي از استخر ذخيره آب (چندين برابرآبدهي منابع آبي) ، كه باعث بهبود مديريت و افزايش راندمان و عملكرد آبياري و کاهش هدر رفت آب ميگردد.
5. در مواقع قطع برق چاه كشاورزي و يا نداشتن حق آبه در روز ، عمليات آبياري مزرعه متوقف نشده و آب استخر ذخيره آب براي آبياري مزرعه قابل استفاده خواهد بود.
6. در ساعات محاسبه برق به صورت نرخ پيك حداكثري در طول روز ، ميتوان چاه آب را خاموش و در هزينه برق صرفه جويي نمود و در عين حال آبياري مزرعه را ادامه داد.

«مزاياي پرورش ماهي در استخرهاي ذخيره آب كشاورزي»

1. بهره برداري دومنظوره و بهينه از آب كشاورزي در تولید آبزیان.
2. ايجاد اشتغال مولد مستقيم وغير مستقيم در روستا.
3. كاهش مهاجرت روستائيان از روستا به شهر .
4. تقويت اقتصاد خانواركشاورزان از طريق ايجاد يك درآمد جنبي مطمئن و قابل توجه.
5. افزايش توليد ماهي و پروتئين سفيد حيواني مرغوب.
6. افزایش ضریب امنیت غذایی کشور.
7. ترويج و افزايش فرهنگ آبزي پروري و مصرف آبزيان درمناطق روستائي و شهري.
8. افزايش راندمان توليد محصولات كشاورزي در اثر غني شدن آب استخر(ناشي از فعاليتهاي زيستي ماهي)
9. اصلاح ساختمان و بافت خاك اراضی کشاورزی ناشی از ورود مواد دفعی آبزیان به خاک زراعی.
10. كاهش مصرف كود هاي شيميايي درمزرعه.

«مزاياي ساخت استخرهاي ذخيره آب كشاورزي بصورت دايره اي شكل»

1. مصالح لازم براي ساخت استخرهاي ذخيره آب بصورت گرد ،‌ حدود 22 درصد كمتر از مصالح مورد نياز براي ساخت استخرهاي ذخيره آب با همان مساحت و با شكلهاي ديگر است.كاهش مصالح مورد نياز باعث كاهش هزينه هاي حمل ، دستمزد ساخت وطول مدت ساخت ميشود.
2. استحكام ، مقاومت وطول عمراستخرهاي گرد بيشتر از ساير استخرها به شكل هاي ديگر است.

 دايره اي شكل بودن استخر ، وجود شيب كف استخر به سمت مركز استخر ، قرارداشتن لوله خروجي آب درمركز استخرو ايجاد جريان دوراني آب در استخر هنگام ورود آب به استخر و خروج آب از آن باعث ميشود:

•  مواد معلق موجود درآب استخر در مركز استخر تجمع  و ازمحل خروجي استخر خارج گردد.
• رشد و توسعه جلبكها در سطوح و كف استخر كاهش يابد.
•  لجن و رسوبات در سراسر استخر تجمع نگردد.
•  حجم مرده آب دراستخر وجود نداشته باشد.
• شستشوي استخر براحتي انجام شود.
• كاركرد سيستم هاي آبياري تحت فشار بهتر و راندمان و طول عمر آن افزايش مي يابد.
• ميزان دما ، اكسيژن وساير گازهاي محلول در آب استخر يكنواخت ومتعادل مي گردد.
• ميزان تبادل گازهاي محلول درآب با هوا افزايش مي يابد.
• نياز اكولوژيكي آبزيان به جريان ملايم آب برآورده شود.
• توزيع و پراكنش ماهيان در استخرگرد مناسب و يكنواخت بوده و باعث بهبود فرآيند رشد ماهيان و بهبود ضريب تبديل غذائي آنها ميشود.
• ميزان توليد آبزيان دراستخرگرد درشرايط معمول حدود 30 درصد افزايش مي يابد.
• امكان كاربرد تكنولوژي نوين و پرورش نيمه متراكم آبزيان دراستخرهاي گرد به نحو مطلوب وجود دارد.
• بدليل قرار داشتن لوله خروجي درمركز استخر و وجود شيب كف به سمت مركز استخر ، صيد ماهيان بدون نياز به توركشي و نيروي انساني متعدد با سرعت و سهولت امكانپذير است.

استخرهاي گرد به دليل دايره اي شكل بودن زيبا تر و از لحاظ رواني آرام بخش هستند

مراکز فرآوري آبزيان:

1. مرکز فراوری و بسته بندی آبزیان كيمياي خليج فارس ظرفیت 1095 تن در سال
2. مرکز فراوری و بسته بندی صنایع آبزیان روبيان ظرفیت 1000 تن در سال
3. مرکزکنسرو ماهی شبنم ظرفیت 5000 تن در سال

دستاوردهای آبزی پروری استان قم:

اولین پرورش ماهیان خاویاری در آبهای داخلی کشور در استان قم در سال 80

اولین صادرات خاویار پرورشی کشور 1386 و صادرات گوشت ماهیان خاویاری پرورشی کشور  1390

اولین استحصال خاویار پرورشی در آبهای داخلی کشور 1387

اولین اجرای پروژه موفق پرورش ماهی سفید دریای خزر در آبهای لب شور قم1384

اولین اجرای موفق پروژه آکواپونیک 1393

کسب مقام نمونه ملی پرورش ماهیان خاویاری در آبهای داخلی کشور توسط آقای محمد تقی برخوردار در سال 1400

در زمینه پرورش ماهیان زینتی:

 در سال 1402 تعداد 8 میلیون قطعه ماهیان زینتی تولید گردیده و پیش بینی میشود این رقم تا پایان سال جاری به 9 میلیون قطعه در سال برسد. قم رتبه نهم کشور در تولید ماهیان زینتی است.

در زمینه پرورش ماهیان خاویاری:

پرورش ماهیان خاویاری در استان از تاریخ 20/3/1380 آغاز گردید و استان قم رتبه اولین پرورش موفق ماهیان خاویاری در کشور را داراست.

9 مرکز پرورش ماهیان خاویاری با ظرفیت تولید سالانه 110 تن گوشت در استان فعالیت دارند.

در سال 1402 میزان 68 تن ماهیان خاویاری و 190 کیلو خاویار پرورشی تولید شده است.

قم دارای رتبه ششم کشور در تولید گوشت ماهیان خاویاری و رتبه هفتم کشور در تولید خاویار پرورشی است.

حمایت از سرمایه گذاران علاقمند به فعالیت در حوزه شیلات:

• اعطاي تسهيلات بانكي وكمكهاي فني واعتباري به متقاضيان ساخت و تجهيز استخرهاي ذخيره آب دو منظوره پرورش ماهي
• انجام بازديدهاي علمي و آموزشي آبزي پروران از مزارع الگويي و موفق پرورش آبزيان
• برگزاري كلاسهاي آموزشي تخصصي شيلاتي ويژه آبزي پروران
• توليد ، چاپ و توزيع بروشور وكتابچه هاي آموزشي در زمينه پرورش ماهي
• توليد و پخش برنامه هاي راديويي و تلويزيوني در زمينه آموزش فنون توليد آبزيان (برنامه راه سبز و جهاد سبز )
• بازديد هاي كارشناسي ادواري از مزارع پرورش ماهي استان و ارائه توصيه هاي كارشناسي به آبزي پروران

طی یک سال گذشته ، پرداخت 205 میلیارد ریال تسهیلات بانکی کم بهره به 97 واحد تولید آبزیان از سوی بنیاد برکت ، صدور 14 فقره مجوز پرورش آبزیان به ظرفیت تولید 146 تن ماهیان پرورشی و 000/800/6 قطعه ماهیان زینتی و معرفی 233 میلیارد ریال تسهیلات بانکی سرمایه ثابت و در گردش جهت پرورش آبزیان انجام گردیده است.

اهم فعاليت ها در راستای توسعه آبزی پروری :

• توسعه روش های نوین پرورش آبزیان
• توسعه مکانیزاسیون در آبزی پروری
• تجهیز مزارع پرورش ماهی به انواع تجهیزات نوین پرورش ماهی و افزایش تولید آبزیان مانند نانو حباب و فوم فراکشنر ، سامانه های تصفیه فیزیکی و بیولوژیکی آب.
• مهندسی مجدد استخرهای ذخیره آب کشاورزی جهت افزایش بهره وری در تولید آبزیان.